Prawo pracy a umowa o dzieło – zasady i prawa wynikające z umowy o dzieło

Prawo pracy a umowa o dzieło – zasady i prawa wynikające z umowy o dzieło

Umowa o dzieło to rodzaj umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna strona (zleceniodawca) zobowiązuje się do powierzenia drugiej stronie (zleceniobiorcy) określonej pracy, a zleceniobiorca do wykonania tej pracy oraz otrzymania wynagrodzenia za nią. Jednakże, wielokrotnie zdarza się, że zamiast umówić pracę na podstawie umowy o pracę, zleceniodawcy korzystają z umów o dzieło, co rodzi szereg wątpliwości z punktu widzenia prawa pracy. W niniejszym artykule spróbujemy odpowiedzieć na pytania dotyczące zasad i praw wynikających z umowy o dzieło.

  1. Zasady umowy o dzieło.

Umowa o dzieło jest umową cywilnoprawną, każda strona musi przestrzegać przepisów z zakresu prawa własności intelektualnej oraz przepisy z kodeksu cywilnego. Zleceniodawca zobowiązuje się powierzyć wykonanie określonego dzieła zleceniobiorcy, natomiast zleceniobiorca zobowiązuje się wykonanie tego dzieła oraz otrzymanie wynagrodzenia za jego wykonanie. Umowa powinna określać prace jakie zleceniobiorca ma wykonać, termin wykonania pracy oraz honorarium.

  1. Zasady prawne wynikające z umowy o dzieło.

Umowa o dzieło nie zapewnia pracownikom takich samych praw jak umowy o pracę, nie przewiduje okresów wypowiedzenia, określonych dni urlopu, czy też innych praw i obowiązków przysługujących pracownikom według kodeksu pracy. Powoływanie się na fakt wykonawstwa prac na umowę o dzieło powoduje, że zleceniodawcy nie musią odprowadzać składek na ZUS oraz nie muszą płacić urlopów zarówno wypoczynkowych, jak i chorobowych.

  1. Praca na podstawie umowy o dzieło a umowa o pracę

Często spotykanym przestępstwem przeciwko pracownikom jest zatrudnianie pracowników na umowę o dzieło zamiast na umowę o pracę. W takiej sytuacji pracownik staje się zleceniobiorcą, zwanym również wykonawcą. Najpopularniejszymi przykładami takiej praktyki są administracja biurowa, księgowość, doradztwo finansowe. Umowa o dzieło jest jedną z form zatrudnienia w Polsce, ale umowa o pracę ma zdecydowanie większą wartość ochronną dla pracowników niż umowa o dzieło.

  1. Prawa zleceniobiorcy na podstawie umowy o dzieło.

Zleceniobiorcy korzystający z umowy o dzieło posiadają pewne prawa, które zostały wprowadzone do Kodeksu Cywilnego. Obejmują one m.in. prawo do otrzymywania wynagrodzenia, do wynagrodzenia za niewykonywającą się pracę, prawo do wystąpienia o zmniejszenie wynagrodzenia, lub do odmowy wykonania pracy jeśli zleceniodawca nie zapewni odpowiednich warunków do pracy.

  1. Konsekwencje niedotrzymywania zasad wynikających z umowy o dzieło.

Jeśli zleceniobiorca szkodzi zleceniodawcy w jakikolwiek sposób, może to skutkować rozwiązaniem umowy o dzieło, zobowiązaniem do zapłaty kar umownych lub odszkodowań, w zależności od postanowień umowy. Przykładowo, niespełnienie umowy o dzieło przez zlecenobiorcę, np. przez przekroczenie terminu realizacji zadania, kwalifikuje się do zwrotu wynagrodzenia. W wyniku braku formalności czy niewłaściwego podpisania umowy, pracownikowi może nie przysługiwać wypłata wynagrodzenia za wykonaną pracę. Umowa o dzieło powinna być bowiem podpisana przed rozpoczęciem pracy oraz odpowiednio regulować prawa i obowiązki obu stron.